Pielęgnacja roślin doniczkowych to nie tylko pasja, ale także wyzwanie, które wymaga wiedzy i uwagi. Jedną z podstawowych czynności wykonywanych przez ogrodników jest podlewanie roślin. W tym przypadku zarówno nadmiar, jak i niedobór wody mogą prowadzić do poważnych problemów, wpływając na zdrowie i wygląd kwiatów oraz liści. W tym artykule przeczytasz o tym, jak rozpoznać objawy przesuszenia i przelania roślin, a także jak skutecznie im zapobiegać. Dowiesz się również, jak dostosować częstotliwość podlewania do pory roku oraz jak ratować rośliny, które już ucierpiały przez niewłaściwą pielęgnację.

Jaką wodą podlewać rośliny?

Odpowiedź krótka i na temat – najlepsza jest woda miękka, odstana, o temperaturze pokojowej.

To teraz dlaczego? Woda prosto z kranu często zawiera chlor, fluor i sole mineralne, podlewanie roślin taką wodą może skutkować odkładaniem się tych związków w podłożu i stopniowego uszkadzania korzeni. Żeby chlor wyparował, można wodę, np. przegotować i pozostawić do wystudzenia lub po prostu kranówkę zostawić na 12-24 godziny. Dla roślin wrażliwych na twardą wodę (np. kalatei, marant czy storczyków) najlepsza będzie woda filtrowana, deszczówka lub destylowana zmieszana z kranówką (w proporcji 1:1).

Podlewając rośliny unikać należy też zbyt zimnej wody – w ten sposób fundujemy naszym roślinom niepotrzebny szok termiczny. Jeśli stosujemy nawozy, rozpuszczajmy je w wodzie w taki sposób, by nie doprowadzić do przenawożenia, następnie wykonujemy podlewanie roślin zgodnie z zaleceniami producenta. Pamiętajmy, że nawet najlepsza woda nie pomoże, jeśli rośliny będą przelewane – zachowanie równowagi między wilgotnością a przewiewnością podłoża jest bardzo ważne.

Czy moja roślina jest przesuszona?

Roślina, która otrzymuje zbyt mało wody, zaczyna wykazywać wyraźne oznaki przesuszenia. Pierwszym komunikatem, że podlewanie roślin wykonywane jest nieprawidłowo jest więdnięcie i zwijanie się liści ku dołowi. Jeśli przesuszenie trwa dłużej, na końcówkach liści mogą pojawić się brązowe, suche plamy, które świadczą o poważniejszym niedoborze wody lub zbyt niskiej wilgotności powietrza. Gleba w doniczce staje się sucha i sypka na całej głębokości, co można łatwo sprawdzić, wkładając palec do ziemi. Jeśli nawet po włożeniu palca na kilka centymetrów w głąb, podłoże pozostaje suche, oznacza to, że należy roślinę natychmiast podlać. Długotrwałe przesuszenie prowadzi także do żółknięcia i opadania liści, a jeśli sytuacja nie zostanie opanowana, wzrost rośliny może ulec znacznemu spowolnieniu lub całkowicie się zatrzymać.

Osoby, które mają tendencję do przesuszania swoich roślin, mogą skorzystać z kilku dodatkowych rad, aby poprawić ich kondycję:

• nie jestem wielką fanką kupowania niezliczonej ilości gadżetów, ale jeśli po prostu włożenie palca w ziemię nie wydaje ci się wystarczającym testem na wilgotność podłoża, możesz spróbować monitorować ją np. za pomocą wilgotnościomierza. Przyrząd ten precyzyjnie wskaże, kiedy roślina potrzebuje wody;
• jeśli podlewanie roślin jakoś ciągle wypada ci z głowy, dobrym rozwiązaniem mogą być doniczki samonawadniające lub inne systemy nawadniania, np. niepozorny i bardzo atrakcyjny cenowo nawadniacz SVÄMSKOG, który znaleźć można w IKEA;
• inne pomysły na zwiększenie wilgotności wokół rośliny to. poprzez ustawienie nawilżacza lub pojemnika z wodą w pobliżu. Zastanów się co może najlepiej sprawdzić się w twoim przypadku.

Najlepsza pora na podlewanie roślin to poranek lub wieczór, gdy woda wolniej paruje, a gleba ma czas na wchłonięcie wilgoci. Stosowanie odpowiedniego podłoża może dodatkowo zapobiec szybkiemu wysychaniu. Obserwuj rośliny i reaguj na pierwsze oznaki stresu, takie jak więdnięcie liści czy brązowe plamy, aby szybko zaradzić problemowi. Dzięki tym praktycznym wskazówkom łatwiej będzie utrzymać rośliny w dobrej kondycji i uniknąć przesuszenia.

Lista roślin, których tak łatwo nie przesuszysz:

• Aloes
• Grubosz
• Zamiokulkas
• Hoja
• Nolina

Podlewanie roślin jest zbyt intensywne – objawy przelania

Przelanie jest równie groźne jak przesuszenie i często zdarza się osobom, które podlewają swoje rośliny zbyt często, nie pozwalając glebie na przesychanie pomiędzy podlewaniami. Pierwszym sygnałem wskazującym na nadmiar wody jest żółknięcie i opadanie liści, jednak w przeciwieństwie do roślin przesuszonych, ich struktura pozostaje miękka i wiotka, a nie sucha i łamliwa. W bardziej zaawansowanym stadium nadmiernego podlewania łodygi oraz korzenie mogą stać się miękkie i gnić. Jeśli po wyjęciu rośliny z doniczki korzenie są ciemnobrązowe, łatwo się rozpadają i wydzielają nieprzyjemny zapach, oznacza to, że proces gnicia już się rozpoczął. W takich warunkach często pojawia się pleśń na powierzchni ziemi, a w skrajnych przypadkach w doniczce mogą zalęgnąć się ziemiórki – małe muszki, które wskazują na zbyt wilgotne warunki.

Jeśli nie potrafisz jeszcze zaobserwować np. po wyglądzie liści, czy nadal podlewasz rośliny zbyt obficie, możesz spróbować poniższych rozwiązań:

• w tej sytuacji, tak samo jak przy problemie z przesuszaniem, może sprawdzić się wilgotnościomierz (lub po prostu Twój palec :);
• używaj podłoża, które zawiera więcej składników ułatwiających swobodne odpływanie wody, np. gruboziarnisty piasek, pamiętaj też o podstawkach – wodę, która się w nich zbierze należy wylać;
• zamiast plastikowych doniczek użyj tych z terakoty, dzięki nim nadmiar wody szybciej wydostanie się do otoczenia.

Możesz spróbować też szczęścia z roślinami, które lepiej znoszą nadmiar wody:

• Skrzydłokwiat
• Papirus
• Lucky Bamboo

Jak w takim razie prawidłowo wykonywać podlewanie roślin?

Dobrym nawykiem, jak już wcześniej wspominałam, jest podlewanie roślin rano lub wieczorem, ponieważ w tych porach dnia woda wolniej odparowuje, co pozwala roślinie lepiej ją wykorzystać. Należy również pamiętać o tym, aby nigdy nie pozostawiać nadmiaru wody w podstawce pod doniczką. Jeśli po podlewaniu woda zbiera się w podstawce, należy ją wylać. Absolutnym obowiązkiem (na pewno dla początkujących, potem można już bardziej ryzykować) jest stosowanie doniczek z otworami drenażowymi, które umożliwiają odpływ nadmiaru wody. Warto także zwrócić uwagę na rodzaj podłoża – lekkie, dobrze przepuszczalne ziemie pozwalają uniknąć zastojów wody. Dla niektórych roślin sprawdza się również metoda podlewania od dołu, czyli umieszczenie doniczki w naczyniu z wodą na kilkanaście minut, co pozwala korzeniom pobrać dokładnie tyle, ile jest im potrzebne.

Bardzo ważne jest dostosowanie częstotliwości podlewania do pory roku. Latem rośliny wymagają więcej wody, ponieważ wysokie temperatury powodują szybsze parowanie, natomiast zimą ich zapotrzebowanie na wodę znacznie maleje. Obserwuj jak szybko podłoże wysycha pomiędzy podlewaniami.

Jak uratować roślinę przesuszoną lub przelaną?

Podlewanie roślin wydaje się najprostszą czynnością w pielęgnacji roślin, a jednak to właśnie błędy w nawadnianiu są najczęstszą przyczyną ich złej kondycji – od żółknięcia liści po gnicie korzeni. Dlaczego tak się dzieje? Każda roślina ma inne wymagania, a ich ignorowanie prowadzi do stresu, chorób, a nawet jej obumierania. Wiele czynników wpływa na to, jak często i w jaki sposób powinniśmy dostarczać wodę – od rodzaju podłoża i wielkości doniczki po porę roku i poziom wilgotności w pomieszczeniu.

W poniższej tabeli staram się w prosty i czytelny sposób przedstawić różne problematyczne scenariusze, które sprawiają, że wątpimy, czy nasze podlewanie roślin jest robione dobrze.

Następny artykuł z serii dla początkujących: Nawożenie roślin – jak stosować nawozy?