Prawidłowe nawożenie roślin doniczkowych i balkonowych może wspomóc zdrowie, wzrost, kwitnienie i podnieść odporność na choroby. Wiele osób, zwłaszcza początkujących, obawia się stosowania nawozów, bojąc się przenawożenia lub niewłaściwego doboru preparatów. W rzeczywistości, jeśli stosuje się odpowiednie zasady, nawożenie może znacząco poprawić kondycję roślin i sprawić, że będą prezentować się efektownie przez cały sezon.

Nawożenie roślin – jak to zrobić, aby miało sens

Wybór nawozu zależy od potrzeb danej rośliny i jej fazy wzrostu. W okresie intensywnego wzrostu, czyli wiosną i latem, najlepiej stosować nawozy bogate w azot, które wspierają rozwój liści i łodyg. Jeśli roślina zaczyna kwitnąć, warto zmienić nawóz na taki, który zawiera więcej fosforu i potasu, ponieważ te pierwiastki wspomagają kwitnienie i zwiększają odporność rośliny. Na rynku dostępne są różne rodzaje nawozów: płynne, granulowane, w formie pałeczek lub proszku. Nawozy płynne są najłatwiejsze w stosowaniu, ponieważ można je łatwo wymieszać z wodą i aplikować przy każdym podlewaniu. Granulaty działają dłużej, stopniowo uwalniając składniki odżywcze. Pałeczki nawozowe to wygodne rozwiązanie, ponieważ umieszcza się je w ziemi, gdzie stopniowo rozpuszczają się podczas podlewania.

Najważniejsze składniki odżywcze

Rośliny, podobnie jak ludzie, potrzebują odpowiedniego odżywiania, aby rosnąć zdrowo i silnie. Nawozy dostarczają im niezbędnych składników odżywczych, które można podzielić na trzy główne grupy.

Pierwszą grupą są makroelementy, które działają jak podstawowe składniki diety roślin. Azot (N) to jak białko dla sportowca – odpowiada za szybki wzrost i rozwój liści oraz łodyg, sprawiając, że roślina jest bujna i zielona. Fosfor (P) pełni rolę fundamentu – wzmacnia korzenie i wspiera proces kwitnienia. Bez niego roślina może mieć słabe korzenie i niechętnie wypuszczać kwiaty. Potas (K) to z kolei jak odpornościowe witaminy dla organizmu – wzmacnia roślinę, zwiększa jej odporność na choroby oraz poprawia jakość kwiatów i owoców.

Druga grupa to mikroelementy, które są potrzebne w niewielkich ilościach, ale pełnią kluczową rolę. Można je porównać do mikroelementów w diecie człowieka, takich jak żelazo czy cynk. Żelazo zapobiega żółknięciu liści i wspomaga fotosyntezę, magnez jest niezbędny do produkcji chlorofilu, czyli zielonego barwnika w liściach, a cynk, bor i mangan biorą udział w różnych procesach metabolicznych, które utrzymują roślinę w dobrej kondycji. Gdy brakuje tych składników, roślina może wyglądać na osłabioną, jej liście mogą blednąć, a wzrost spowolnić.

Trzecią grupę stanowią mezoelementy, które choć mniej znane, są równie ważne. Wapń (Ca) to budulec ścian komórkowych, który pomaga roślinie utrzymać stabilną strukturę, podobnie jak wapń w naszych kościach. Magnez (Mg) odgrywa kluczową rolę w fotosyntezie – można powiedzieć, że jest jak bateria zasilająca cały proces produkcji energii w roślinie. Siarka (S) bierze udział w syntezie białek i pomaga w budowie zdrowych, mocnych tkanek.

Bez tych składników rośliny mogą wyglądać słabo, nie rosnąć prawidłowo lub nie kwitnąć tak, jak powinny. Dlatego odpowiednie nawożenie roślin to nie tylko sposób na piękne rośliny, ale też klucz do ich zdrowia i długowieczności.

Jak często wykonuje się nawożenie roślin?

Rośliny doniczkowe i balkonowe wymagają regularnego nawożenia, ale częstotliwość zależy od ich rodzaju i warunków, w jakich rosną. W większości przypadków nawożenie roślin przeprowadza się co 1-2 tygodnie w okresie wegetacyjnym, czyli od wiosny do wczesnej jesieni. W przypadku roślin kwitnących nawożenie powinno być jeszcze bardziej regularne, ponieważ potrzebują one większej ilości składników odżywczych. Jesienią i zimą większość roślin wchodzi w okres spoczynku, dlatego nawożenie powinno zostać ograniczone lub całkowicie wstrzymane. Wyjątek stanowią rośliny, które kwitną zimą, np. storczyki, które wymagają delikatnego nawożenia nawet w chłodniejszych miesiącach. Dokładne informacje o sposobie nawożenia konkretnej rośliny znajdziesz w naszym atlasie roślin.

Czy jeśli w roślinach doniczkowych co roku wymieniam ziemię na nową, nadal muszę dodawać dodatkowe nawozy?

Zaczynam od tego pytania, ponieważ sama w przeszłości pomijałam kwestie nawożenia swoich roślin. Uważałam, że jest to zbyt skomplikowane i pewnie narobię więcej szkody niż pożytku.

Odpowiedź brzmi – tak, nawet jeśli co roku wymieniasz ziemię na nową, nadal warto stosować dodatkowe nawozy. Świeże podłoże rzeczywiście zawiera pewną ilość składników odżywczych, ale są one stopniowo zużywane przez roślinę i wypłukiwane podczas podlewania. Nowa ziemia zwykle wystarcza na kilka tygodni lub maksymalnie 2–3 miesiące, w zależności od jej jakości i rodzaju rośliny, którą posiadasz. Po tym czasie ilość dostępnych składników odżywczych spada i roślina może zacząć wykazywać objawy niedoborów, takie jak osłabiony wzrost, blednięcie liści czy brak kwitnienia.

Jeśli chcesz ograniczyć ilość stosowanych nawozów, możesz wybrać podłoże wzbogacone w długo działające nawozy lub stosować naturalne metody, np. kompost czy biohumus. Jednak w większości przypadków regularne nawożenie roślin, zwłaszcza w okresie wzrostu i kwitnienia, jest niezbędne, aby roślina mogła zdrowo się rozwijać.

Nawożenie roślin – 7 grzechów głównych początkujących ogrodników

1. Przenawożenie –  prowadzi do nagromadzenia soli w podłożu i może spowodować uszkodzenie korzeni. Objawia się to brązowieniem brzegów liści oraz ich stopniowym zamieraniem. Jeśli roślina została przenawożona, najlepszym rozwiązaniem jest obfite przepłukanie ziemi wodą, aby usunąć nadmiar nawozu.
2. Nawożenie roślin osłabionych – np. po przesadzeniu lub chorobie. W takich przypadkach lepiej poczekać kilka tygodni, aż roślina się zregeneruje, a dopiero potem stopniowo wprowadzać nawozy.
3. Stosowanie niewłaściwego nawozu – nie każdy nawóz jest odpowiedni dla każdej rośliny. Na przykład nawozy o wysokiej zawartości azotu nie sprawdzą się u kaktusów i sukulentów, które potrzebują bardziej zbilansowanego składu z większym udziałem potasu i fosforu. Z kolei storczyki wymagają specjalistycznych nawozów o delikatniejszym działaniu.
4. Nawożenie roślin zimą w takim samym stopniu jak latem – większość roślin doniczkowych przechodzi w okres spoczynku jesienią i zimą, kiedy ich metabolizm zwalnia. Zbyt częste lub intensywne nawożenie w tym czasie może spowodować zaburzenia wzrostu i nadmierne gromadzenie soli w podłożu.
5. Nawożenie suchych roślin – aplikowanie nawozu na przesuszone podłoże może spowodować poparzenia korzeni. Przed nawożeniem warto delikatnie podlać roślinę czystą wodą, aby nawóz równomiernie się rozprowadził i nie zaszkodził delikatnym korzeniom.
6. Niewłaściwe dawkowanie – zarówno zbyt duża, jak i zbyt mała ilość nawozu może szkodzić roślinom. Niektóre osoby stosują połowę zalecanej dawki w obawie przed przenawożeniem, ale jeśli roślina rzeczywiście potrzebuje składników odżywczych, to może to nie być wystarczające. Najlepiej trzymać się zaleceń producenta lub, w razie wątpliwości, stosować nawóz częściej, ale w mniejszych dawkach.
7. Nadmierne poleganie na nawozach mineralnych – choć są one skuteczne, długotrwałe stosowanie wyłącznie nawozów syntetycznych może prowadzić do wyjałowienia podłoża i zaburzenia naturalnej mikroflory gleby. Warto co jakiś czas wzbogacać ziemię nawozami organicznymi, np. biohumusem czy kompostem, aby poprawić jej strukturę i wspierać zdrowy rozwój roślin.

Następny artykuł z serii dla początkujących: Rodzaje doniczek.